Fenoui-bastard
Anethum graveolens
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Escarlato, Anet.
Noms en français : Aneth, Aneth odorant.
Descripcioun :Lou fenoui-bastard, planto de l'an que nous vèn d'Asìo, èro cultivado pèr èstre emplegado coume sabourun o coume planto vertuouso. Se destrìo dóu "vertadié" fenoun (o fenoui) majamen emé si fueio mai grando e divisado e si brout, grandaras peréu. E de segur l'óudour èi dispariero. S'atrobo pu trop gaire, aleva dins li perterro de flour.
Usanço :Li fueio e li flour soun manjadisso, de mescla dins li soupo, lis ensalado e ço que voulès. Li racino soun bono pèr digeri (carminativo, estoumatico e estimulanto), alor que li grano en mai luchon contro enflamacioun, lis espaime, la tensioun, ajudon à pissa e apaison li mourreno tout en ajudant la mountado de la.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 0,7(1,7) m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Anethum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Abriéu à setèmbre
Liò : Ort
- Ermas
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Ouèst
Ref. sc. : Anethum graveolens L., 1753
Touero-jauno
Aconitum anthora
Ranunculaceae
Àutri noum : Touoro-jauno, Touàra, Acounit.
Noms en français : Aconit anthore, Maclou.
Descripcioun :La touero-jauno trachis dins li pelouso e roucaio de mountagno e peréu souto li mèle. Èi mai pichoto que sa cousino l'estranglo-loup, Aconitum lycoctonum emé uno enflourejado pu courto. Se recounèis majamen à si flour mai larjo à la baso e si fuèio di proun descoupado (multifido).
Usanço :Caupènt d'alcalouïdo (l'acounitino) mourtau, la planto a li mémi prouprieta que l'estranglo-loup. Ramentèn que touero (toro, touoro) vèn dóu latin thora que vòu dire pouisoun (Aconitum anthora).
Port : Erbo
Taio : 0,3 à 0,8 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Pelouso
- Roucaio
- Melouniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Aconitum anthora L., 1753